SMART doelen formuleren

Wat zijn SMART doelen en hoe helpt het formuleren van SMART doelen om je doelstellingen te behalen? In dit artikel leg ik uit hoe je met SMART doelen begint.

Nico Oud
Nico Oud

Waarschijnlijk heb je al eens iets voorbij horen komen over ‘smart doelen‘ of ‘smart doelen formuleren‘, maar wat houdt het ook alweer precies in en hoe kan SMART doelen stellen je helpen om effectiever je doelen te bereiken?

Maar voordat we duiken in de wereld van SMART, wil ik nog even stilstaan bij de vraag ‘waarom is doelen stellen belangrijk?

Waarom doelen belangrijk zijn

Uit onderzoek [1] blijkt dat het werken met doelen 4 belangrijke functies vervult:

Doelen geven richting

Een tijdje geleden las ik een mooie quote die me aan het denken zetten over het hebben van doelen: Als je niet weet waar je naartoe gaat, beland je ergens anders. Met doelen voor jezelf of je team zorg je ervoor dat iedereen weet aan welk resultaat ze werken en waar ze uiteindelijk uitkomen.

Doelen vergemakkelijken je planning

Door een doel te stellen, weet je waar je in de toekomst uit wilt komen. Vanaf daar is het eenvoudig terugredeneren om tot een strakke planning te komen. Die bestaat trouwens vaak weer uit kleinere doelen.

Doelen motiveren en inspireren

Iedereen krijgt een goed gevoel van het behalen van doelen, zo zitten we nu eenmaal in elkaar. Door haalbare doelen te stellen, motiveer je jezelf en je teamleden.

Doelen helpen bij het evalueren en controleren van prestaties

Je wilt de prestaties van je bedrijf kunnen meten. Dat doe je door doelen te stellen en vervolgens te checken of je ze wel of niet behaald hebt. Vervolgens kun je bijsturen, als dat nodig is.

SMART doelen stellen

Toch ligt er ook een gevaar in het werken met doelen. Als je te hoge doelen stelt, kan het juist demotiverend werken. Andersom werkt het ook zo: te simpele doelen geven je niet de motivatie die je nodig hebt.

Door je doelen SMART te formuleren, weet je zeker dat ze bijdragen aan jouw doelstellingen én je borgt dat je doelen concreet en haalbaar zijn.

Wat is SMART?

SMART is een acroniem dat staat voor:

  • Specifiek
  • Meetbaar
  • Acceptabel
  • Realistisch
  • Tijdgebonden

Elk doel dat je stelt moet in het ideale geval aan deze 5 criteria voldoen. Zo zorg je ervoor dat je doelen niet alleen richting geven, maar vergroot je ook de kans dat er ook echt iets van je doelen terechtkomt.

Laten we de 5 onderdelen van SMART eens verder uitsplitsen.

Specifiek

Hoe specifieker je een doel maakt, hoe makkelijker het is om in actie te komen. Je kunt een doel specifiek maken door antwoord te geven op de zogenaamde w-vragen:

  • Wie
  • Wat
  • Waar
  • Wanneer
  • Waarom

Meetbaar

Zodra je doel specifiek is, moet je zorgen dat het meetbaar is. Dat is de enige manier om erachter te komen of je je doel hebt behaald. Je kunt denken aan het halen van een bepaalde omzet of het aantal volgers dat je bedrijf op LinkedIn heeft. Of misschien wil binnen 1 maand je uitgaven halveren.

Zo moet het niet: ‘ik wil zoveel mogelijk besparen’ of ‘meer doen LinkedIn marketing‘.

Acceptabel

Als je alleen doelen voor jezelf stelt, is het genoeg dat je dat doel zelf accepteert. Het gaat er dan vooral om of je je volledig voor je gestelde doel wilt inzetten.

Als je doelen stelt voor je team, is deze factor nog veel belangrijker. Want niemand gaat hard voor je werken als er geen draagvlak voor je doelen is.

Ga dus na bij je teamleden of ze zich kunnen vinden in de doelen die je hebt gesteld en of ze de kennis in huis hebben om je SMART-doelen te halen.

Realistisch

Doelen moeten haalbaar zijn. Als je nu bedenkt dat je dit jaar € 5.000.000,- wilt omzetten, terwijl je vorig jaar € 50.000,- draaide, is dat niet heel realistisch.

Als je je salesteam als doel meegeeft dat de winst 100% moet stijgen, is dat (doorgaans) ook niet erg realistisch. Zorg er dus voor dat je een doel formuleert dat uitdagend is, maar wel haalbaar blijft.

Dat betekent trouwens niet dat je te makkelijke doelen moet stellen. Die zijn dan misschien wel realistisch, maar motiveren nauwelijks. En ze geven weinig bevrediging als ze behaald worden.

Tijdsgebonden

Wanneer moet het doel behaald zijn? Een doel dat niet tijdgebonden is, heeft weinig zin. Stel dat je 20% omzetstijging wilt, maar niet aangeeft voor wanneer dat behaald moet zijn. Dan kunnen jij en je teamleden daar in principe tot aan het pensioen aan werken. En dat is vast niet wat je bedoelde.

SMART doelen formuleren

Het SMART maken van je doelen is makkelijker dan je denkt. Om je een beetje op weg te helpen, kun je het volgende stappenplan aanhouden:

  1. Schrijf je doel op. Gewoon, zoals het nu in je opkomt. Zonder rekening te houden met SMART.
  2. Specifiek: wat wil je bereiken? Wie heb je daarvoor nodig? Wanneer wil je het doen? Met dit soort w-vragen maak je je doel specifiek.
  3. Meetbaar: hoe ga je de voortgang van je doel meten? Wanneer is het doel behaald?
  4. Acceptabel: formuleer je doelen op zo’n manier dat je maximaal draagvlak creëert. Schrijf je doelen voor jezelf? Ga dan bij jezelf na of je er helemaal achter kunt staan.
  5. Realistisch: is het een haalbaar doel? Doelen die net iets boven je kunnen liggen en iets meer dan 50% kans van slagen hebben, geven de meeste motivatie.
  6. Tijdsgebonden: Wat is de deadline en is dat realistisch?
  7. Bekijk wat hebt opgeschreven en herschrijf het doel dat je in de eerste stap hebt geschreven. Klaar is je SMART-doel!

Voorkom deze fouten

Hoewel het SMART formuleren van je doelen geen hogere wiskunde is, gaan er wel regelmatig dingen mis. Vooral omdat je in veel gevallen meerdere criteria in 1 zin probeert te vatten.

Zeg bijvoorbeeld niet dat je over 1 jaar een doel behaald wilt hebben. Dat ene jaar klopt namelijk alleen op het moment dat je het doel stelt. Kijk je er een paar maanden later naar, dan heb je nog steeds een jaar de tijd. Zet dus gewoon een datum in je doel.

Gebruik ook geen percentages die gebaseerd zijn op eerdere cijfers. Als je wilt dat je 10% meer leads dan vorig jaar binnenhaalt, zeg dat dan niet. Reken uit wat het exacte aantal leads moet zijn en zet dát in je doel.

Zorg dat je jezelf regelmatig met je SMART-doelen confronteert. Alleen dan kun je er serieus aan werken. Ik zie te vaak dat er vol overgave SMART-doelen geformuleerd worden, die vervolgens in een la verdwijnen.

Aan de slag!

Nu je weet hoe je je doelen SMART kunt formuleren, kun je aan de slag. Pak een stuk papier en probeer je belangrijkste doelstelling eens SMART te formuleren.

StrategieOndernemen

Nico Oud

Founder & CEO Springcast, Business coach die zelf onderneemt, Super Geek en blogger.

Comments